7. GÜN – HÂLÂ MI UYUYACAĞIZ?
Geçenlerde kanallara bakarken komşumuz Afyonkarahisar’ ın ulusal yayın yapan Kanal3 TV’ sinde takılı kaldım… Bir konferanstan söz ediliyordu. Konusu da Afyon’dan Çin’e kiraz ihracı hakkındaydı…
Kiraz ve Afonkarahisar???
Dünyanın en iyi vişnesinin Kütahya’da yetiştirildiğini bilirdik… En ünlü kirazın Kütahya’da özellikle de Şaphane’de yetiştiğini bilirdik… Fakat komşu bir vilayetin bu işe sımsıkı sarılarak dünyanın öbür ucuna ihraç yapacağı aklımıza gelmezdi. Demek ki, sahip çıkınca, emek verince bir de gözünü açınca oluyormuş.
Daha seksenli yıllarda Kütahya’ya Meyvesuyu Fabrikası kurulması için binalarının yapıldığını, lakin makinelerin gümrükten alınamadığı için fabrikanın kurulamadığını ve binanın da artık yıkılıp şimdiki Çiniciler Sitesi’ne mekan olduğunu biliyoruz.
Kütahya’nın başına ne geldiyse “Senlik-benlik davası ile köhne partizanlık zihniyeti” nden geldiğini zamanın Ziraat Odası Başkanı ve Milletvekili Kemal Panikoğlu (Olayların İçinde Kütahya-1966) isimli kitabında anlatıyor. Bakınız neleri- nasıl kaybettiğimizi ne güzel anlatmış:
“ 1889 yılı. Anadolu-Bağdat Hattı’nın Kütahya’dan geçmesi hesaplanıyor. Ancak bazı hesaplamalar ile halkın dedikodusu yüzünden iptal ediliyor.”
“ Balkan Harbi’nin hemen sonrasında Ispartalı Abdullah ve Nuri Beyler ile Germiyanzâde Ali Bey’in önderliğinde bir Elektrik Tesisi kurulması için teşebbüse geçiliyor. Lakin halkın yine şirketle ilgili dedikodusu, yeniliğe karşı Banaz yapısı ve çekememezlikler nedeniyle bu şirket oluşumu da yarım kalıyor.”
“ 1922 yılı. Yunan istilasının ve büyük yangının ardından Kütahya’nın yeniden iktisadi hayata kavuşması için Vali Fevzi Bey ve Osmanlı Bankası Müdürü Fuat Bey Cam Fabrikası kurmak için harekete geçmelerine rağmen halk katılımcı olmamış (devlet yapsın biz karışmayız) dedikleri için bu teşebbüs de hüsranla sonuçlanmıştır.”
“ Yıl 1927-28 O zamanlar ülkenin çok ihtiyacı olan Porselen malzemeler için Reis-i Cumhur M. Kemal ATATÜRK 50 bin lira ile iştirak ederek bir “Porselen Fabrikası” kurulması talimatı veriyor. İş Bankası önderliğinde bir şirket kuruluyor. Fakat yine halkın bağnazlığı, ilgisizliği dedikoduları yüzünden işletme faaliyete geçemiyor. Bazı iş adamları ve bankanın katılımı olan Bir milyon dolar bloke edilerek işletme kapatılıyor.”
“ 1950 yılında Kütahya Meyve ve Konserve Sanayii A.Ş. kurulmuş ancak, heyet başkanını bir türlü seçemediği için 125 bin lira bloke edilerek şirket kapatılmıştır.”
*****
İşte böyle muhterem hemşehrilerimiz…
Daha o kadar çok şey var ki… Hepsinde de Atatürk’ün talimatı olmasına rağmen Kütahyalı hiçbirine itina göstermemiş; adeta, yapılacak bu hizmetleri sabote etmiştir. Daha yerim olmadığı için yazmadığım o kadar çok şey var ki… (Daha önce kaleme almış olduğum bir yazıdaki gibi Atatürk’ün Demiryolundan Kışla Önüne kadar 30 metre genişliğinde yol yapılsın diye tahsis ettirdiği 2 Milyon liranın, sahip çıkılmaması yüzünden heba olup gitmesi) gibi hepsi de çekememezlik, dedikodu, art niyet gibi sebeplerle engellenmiştir. Fırsat buldukça o konularda da yazacağım.
Lütfen uyanalım, birliğimizi-beraberliğimizi tesis edelim. Aksi halde Anadolu’nun en büyük köyü olarak kalmaya devam edeceğiz.
Esat ANIK